Sáng 24/4, tại Hà Nội, Bộ TT&TT đã tổ chức Hội nghị trực tuyến "Xây dựng định hướng phát triển ngành In Việt Nam". Tới dự và chủ trì Hội nghị có Thứ trưởng Hoàng Vĩnh Bảo; đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Bộ Khoa học - Công nghệ; đại diện các đơn vị chức năng thuộc Bộ TT&TT; các Sở TT&TT của các tỉnh, thành phố; lãnh đạo Hiệp hội In Việt Nam có các ông: Nguyễn Văn Dòng, Chủ tịch Hiệp hội; Ngô Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hiệp hội, Chủ tịch Hội In thành phố Hồ Chí Minh; Nguyễn Đức Thanh, Phó Chủ tịch Hiệp hội, Chủ tịch Hội In Hà Nội và đại diện lãnh đạo của gần 100 cơ sở in trong cả nước; có thể nói rằng Hội nghị trực tuyến "Xây dựng định hướng phát triển ngành In Việt Nam" lần này là một trong những hội nghị do Bộ Thông tin & Truyền thông tổ chức có quy mô lớn nhất bàn về định hướng phát triển ngành In Việt Nam trong giai đoạn mới.

Theo báo cáo của đánh giá về thực trạng ngành công nghiệp in Việt Nam - định hướng phát triển của Cục Xuất bản, In và Phát hành, hiện cả nước có trên 25.000 doanh nghiệp đăng ký hoạt động in, trong đó chỉ có 2.073 cơ sở in cấp giấy phép hoạt động được phân bố và phân cấp như sau: Phân bố theo vùng: Thành phố Hà Nội: 270 cơ sở in, Thành phố Hồ Chí Minh: 572 cơ sở, Tây Bắc Bộ: 46 cơ sở, Đông Bắc Bộ: 127 cơ sở, Đồng Bằng sông Hồng (không bao gồm Hà Nội): 205 cơ sở, Bắc Trung Bộ: 105 cơ sở, Nam Trung Bộ: 118 cơ sở, Tây Nguyên: 88 cơ sở, Đông Nam Bộ (không bao gồm TP.HCM): 262 cơ sở in (trong đó Bình Dương là 184 cơ sở in), Đồng bằng sông Cửu Long: 280 cơ sở in. Phân cấp Trung ương và địa phương: 135 cơ sở in Trung ương (6,5%) và 1.938 cơ sở in ở địa phương (93,5%). Phân loại theo vốn đầu tư: Doanh nghiệp Việt Nam: 1.599 cơ sở (77,3%); Doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài: 285 cơ sở (13,7%); Doanh nghiệp liên kết Việt Nam - nước ngoài: 189 cơ sở (9,1%). Phân loại theo mô hình hoạt động: Đơn vị sự nghiệp: 98 cơ sở (4,3%); Doanh nghiệp: 1.796 cơ sở (87%); Hộ kinh doanh: 179 cơ sở (8,7%). Phân loại theo cơ cấu sản phẩm: Đơn vị có in xuất bản phẩm và các sản phẩm khác: 963 cơ sở (45%); Đơn vị không in xuất bản phẩm (in bao bì, nhãn hàng): 975 cơ sở (55%).
Cũng theo báo cáo, năm 2019, sản lượng ngành in hiện nay vào khoảng 300 tỉ trang A4 tăng 5,4% so với năm 2018, đứng vị trí thứ 6 trong khu vực Đông Nam Á. Mặc dù có sự tụt giảm sâu về nhu cầu in báo, tạp chí và các loại hình văn hóa phẩm khác nhưng với sự tăng trưởng mạnh của ngành Xuất bản trong 2 năm trở lại đây (đạt mức trên 10%/năm), in sách, báo, tạp chí duy trì sản lượng, giữ mức khoảng 30%. In bao bì, nhãn hàng, in thương mại tăng trưởng mạnh và là khu vực có tốc độ tăng trưởng mạnh nhất trong 10 năm qua, đạt trên 10%/năm. Đến hết năm 2019, sản lượng in bao bì, thương mại ước tính chiếm khoảng 70% tổng sản lượng toàn Ngành.
Doanh thu năm 2018 đạt 91,487 nghìn tỷ (tăng 5,3%); doanh thu năm 2019 đạt 96,976 nghìn tỷ năm 2019 (tăng 5,9%). Lợi nhuận năm 2018 đạt 7.525 tỷ (tăng 11 %); lợi nhuận năm 2019 đạt 8.052 tỷ (tăng 10,7%). Nộp ngân sách nhà nước năm 2018 đạt 2.203 tỷ (tăng 11,2%); nộp ngân sách năm 2019 đạt 2.313 tỷ (tăng 10,4%).
Về nhân lực ngành in, năm 2019: 62.089 người (tăng 10,08% so với năm 2018) và tạo việc làm cho khoảng trên 200.000 lao động phụ trợ khác. Số lao động nam chiếm 61% tổng số lao động. Số lao động được đào tạo dưới mọi hình thức (từ sơ cấp đến trung cấp, cao đẳng, đại học) dưới 60%.
Tuy chịu sự tác động mạnh của công nghệ nghe nhìn, internet dẫn đến sự suy giảm tốc độ phát triển trong một vài năm trở lại đây, nhưng ngành in vẫn duy trì mức tăng trưởng khá cả về sản lượng, doanh thu, lợi nhuận và nộp ngân sách nhà nước. Ngoài 2 trung tâm in lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, đã xuất hiện thêm một số khu vực trọng điểm in có công suất tương đối lớn như: Bình Dương, Đồng Nai, Hải Phòng, Bắc Ninh, thu hút được nhiều nguồn lực từ nhiều thành phần kinh tế tham gia, trong đó có dòng vốn FDI. Xuất hiện một số doanh nghiệp in qui mô, doanh thu từ 300-1.000 tỷ, tập trung chủ yếu lĩnh vực in bao bì, tham gia được vào chuỗi cung ứng của các nhà sản xuất hàng hóa lớn.
Bên cạnh những kết quả nêu trên, Ngành In Việt Nam còn những hạn chế như: Quy mô ngành công nghiệp in nhỏ, hiệu quả sản xuất kinh doanh thấp; năng lực công nghệ và năng lực quản trị còn hạn chế; nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu và tốc độ phát triển (Năng lực đào tạo hiện có của các trường chưa đáp ứng nhu cầu. Tổng năng lực đào tạo của 4 cơ sở hiện nay vào khoảng 300-350 người trong khi nhu cầu nhân lực của Ngành mỗi năm khoảng 2.200-2.500 người. Tuy nhiên, các cơ sở đào tạo rất khó khăn trong tuyển sinh).

Tại hội nghị đại diện lãnh đạo Hiệp hội In Việt Nam, Hội In Hà Nội, Hội In thành phố Hồ Chí Minh, Trường Cao đẳng Công nghiệp In và một số doanh nghiệp in khác tham gia phát biểu thảo luận. Các ý kiến đều đồng tình nhất trí với báo cáo đánh giá thực trạng ngành công nghiệp in Việt Nam - Định hướng phát triển của Cục Xuất bản, In và Phát hành. Tuy nhiên bên cạnh đó ông Nguyễn Văn Dòng, Chủ tịch Hiệp hội In Việt Nam nhấn mạnh thêm: nhân lực ngành in của ta sử dụng chưa hiệu quả. "Chúng ta mất nhiều nhân lực, một máy in hiện đại, các nước khác chỉ cần 2 nhân lực, trong khi chúng ta mất 4 nhân lực vận hành; năng suất lao động của công nhân ngành in Việt Nam hiện nay còn thấp so với các nước trong khu vực và thế giới; chi phí sản xuất hầu hết của các doanh nghiệp sản xuất in còn cao dẫn đến việc cạnh tranh với các doanh nghiệp cùng ngành trong khu vực và thế giới gặp nhiều khó khăn; chất lượng in của các cơ sở in tuy đã có tiến bộ nhưng so với khu vực và thế giới còn nhiều hạn chế; các doanh nghiệp in của Việt Nam chủ yếu quy mô vừa và nhỏ, siêu nhỏ chưa có những tập đoàn in lớn như các nước Trung Quốc, Thái Lan....; chưa hình thành được khu công nghiệp in tập trung như ở Thái Lan....; theo định hướng phát triển của Ngành in Việt Nam trong thời gian tới như đã nêu trong báo cáo thì phải có sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và sự vào cuộc đồng bộ của các Bộ, Ban, ngành và chính quyền các tỉnh, thành phố và sự nỗ lực của các doanh nghiệp in...;
Ông Ngô Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hiệp hội, Chủ tịch Hội in TP.HCM cho rằng in ấn phải là ngành kinh tế số với việc gia tăng các giá trị cộng thêm, hướng tới chất lượng và dịch vụ.
Việc số hóa ngành in đã bắt đầu từ rất sớm khi ứng dụng công nghệ thông tin. 100% quá trình chế bản đã số hóa, một phần quá trình in và thành phẩm đã được số hóa. Việc cần làm là đưa các thực thể ngành in vào môi trường thương mại điện tử, sử dụng big data. Mô hình kinh doanh ngành in trên Internet như PrintGo là một dạng kinh doanh chia sẻ, một dạng kinh doanh giống Grab, Uber. Cần ứng dụng công nghệ quản lý, công nghiệp 4.0 vào ngành in, trong đó tập trung việc tối ưu hóa quy trình sản xuất, phân phối sản phẩm thông qua ứng dụng số hóa; đề nghị cơ quan quản lý Nhà nước đổi mới quản lý để theo kịp mô hình kinh doanh mới: Xuất bản theo yêu cầu, in theo yêu cầu; hướng tới xuất khẩu và tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu; xây dựng doanh nghiệp thỏa mãn các yêu cầu khắt khe của chuỗi cung ứng đòi quá trình đầu tư lớn...;
Ông Nguyễn Đức Thanh, Phó Chủ tịch Hiệp hội, Chủ tịch Hội In Hà Nội cho rằng để ngành in Việt Nam phát triển trở thành động lực quan trọng phát triển đất nước trong giai đoạn hiện nay thì Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ sớm sửa đổi bổ sung một số Luật, Nghị định, Thông tư liên quan đến sự phát triển của ngành in cho phù hợp với xu thế phát triển chung của khu vực và thế giới, cụ thể là: sửa đổi bổ sung Luật Xuất bản, Quyết định 18/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; Thông tư 23/2015/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ về quy định nhập khẩu máy móc, thiết bị.... Nhằm triển khai thực hiện quyết định quy hoạch ngành in Việt Nam của Thủ tướng Chính phủ đã ban hành đề nghị Bộ Thông tin & Truyền thông ban hành Thông tư hướng dẫn UBND các tỉnh, thành phố triển khai công tác quy hoạch phát triển ngành in cụ thể hạn chế đầu tư phân tán, quy mô nhỏ, lẻ và thiếu sự liên kết dẫn đến dẫn đến chi phí sản xuất cao không đủ năng lực canh tranh với các doanh nghiệp in trong khu vực. Mặc khác từ năm 2019 đến nay do chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, nên một số nhà in tại Trung Quốc chuyển dịch sang các nước Châu Á, đặc biệt chuyển sang Việt Nam, thiết bị hiện đại hiện đại, trình độ quản trị doanh nghiệp của họ cơ bản cao, sản phẩm chủ yếu xuất khẩu. Để giúp các doanh nghiệp sáng tạo, phát triển hơn nữa đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ ngành, tiếp tục rà soát cắt bỏ các thủ tục hành chính rườm rà gây cản trở cho sự phát triển của doanh nghiệp, không hình thành các giấy phép con. Nội dung gì không cần quản thì giao cho tổ chức, Doanh nghiệp tự quản lý, tự chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, tuân thủ đúng pháp luật. Do vậy, đề nghị bãi bỏ triệt để việc cấp giấy phép nhập khẩu thiết bị in. Việc khuyến khích đầu tư và đầu tư chiều sâu giao cho doanh nghiệp in chủ động. Việc cấp phép không cần thiết chỉ gây khó khăn và tăng chi phí cho Doanh nghiệp. Thiết bị in rất đa dạng về công nghệ, chủng loại và công xuất khác nhau giao cho doanh nghiệp lựa chọn để phù hợp quy mô và dây chuyền sản xuất của mình, không cần thủ tục mang tính hình thức và làm chậm quá trình đầu tư.
Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Hoàng Vĩnh Bảo đánh giá: Các tham luận, ý kiến đóng góp tại Hội nghị đa số tán thành quan điểm cần thiết phải xây dựng định hướng để phát triển Ngành In Việt Nam phát triển bền vững trong thời gian tới.
Đồng thời, Thứ trưởng nhấn mạnh: Cục Xuất bản, In và Phát hành cần tiếp thu tối đa những ý kiến xác đáng; đổi mới ngay từ việc xây dựng chiến lược, quy hoạch trong giai đoạn này đảm bảo thiết thực, có tính khả thi cao; quản lý được doanh nghiệp mà vẫn phát triển được; hoàn thiện thể chế, chính sách về vấn đề đào tạo nguồn nhân lực ngành In nói riêng và toàn ngành Xuất bản nói chung.
Thứ trưởng yêu cầu, trong thời gian tới, Cục Xuất bản, In và Phát hành cần triển khai quy hoạch ngành in; tiến hành sơ kết 7 năm thực hiện Luật Xuất bản; xem những vấn đề gì bất cập đề xuất sửa Luật Xuất bản cho phù hợp với thực tiễn cuộc sống. Cục Xuất bản, In và Phát hành cần đẩy mạnh ứng dụng dịch vụ công trực tuyến, đơn giản hóa thủ tục hành chính. Cục nên xây dựng kế hoạch truyền thông cho riêng ngành In và cho cả ngành Xuất bản, In và Phát hành. Mặt khác, Thứ trưởng cũng đề nghị các doanh nghiệp cần chủ động đề xuất với Bộ trong quá trình Bộ TT&TT xây dựng văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến ngành, lĩnh vực hoạt động của mình…;
Các doanh nghiệp In Việt Nam hy vọng rằng với sự cầu thị, lắng nghe ý kiến doanh nghiệp phản ảnh thực trạng về ngành in Việt Nam thời gian qua và thời gian tới đây của Bộ Thông tin & Truyền thông hy vọng rằng thời gian tới ngành in Việt Nam sẽ có những bước phát triển mới trở thành một trong những ngành kinh tế mạnh của đất nước.