Sáng 29-5, tại khách sạn Bảo Sơn Hà Nội, Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) tổ chức Hội thảo đánh giá 7 năm thực hiện Luật Xuất bản, khu vực phía Bắc. Tham dự và chủ trì hội thảo có các đồng chí Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, in và phát hành; Nguyễn Ngọc Bảo, Phó Cục trưởng Cục Xuất bản, in và phát hành và trên 200 đại biểu đại diện lãnh đạo Hiệp hội In Việt Nam, Hội in Hà Nội và các doanh nghiệp in; Nhà xuất bản; Công ty phát hành; đơn vị chức năng của Bộ Thông tin & Truyền thông; đại diện lãnh đạo các Sở Thông tin & Truyền thông các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc.
Theo báo cáo đề dẫn của Cục Xuất bản, In và phát hành đã đánh giá khái quát thực trạng việc thực hiện Luật Xuất bản năm 2012 đối với các lĩnh vực (xuất bản, in và phát hành). Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận những vấn đề cơ bản trong hoạt động xuất bản, in và phát hành những quy định còn vướng mắc, chưa khả thi…;

Về công tác quản lý nhà nước trong hoạt động xuất bản, in, phát hành xuất bản phẩm, đại diện Sở TT&TT Hà Nội cho biết: Với vị thế là trung tâm chính trị, hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa - khoa học - giáo dục - kinh tế - giao dịch quốc tế của cả nước, trong lĩnh vực xuất bản, Hà Nội cũng là nơi tập trung nhiều nhà xuất bản, cơ sở in, đơn vị phát hành sách và liên kết xuất bản. Hoạt động xuất bản trên địa bàn luôn diễn ra sôi động, nhưng cũng ngày càng phức tạp, đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của cơ quan chỉ đạo, cơ quan quản lý nhà nước (QLNN). Sở TT&TT Hà Nội đề nghị Bộ TT&TT nghiên cứu, ban hành quy định cụ thể đối với việc đăng ký hoạt động phát hành xuất bản phẩm và loại hình kinh doanh sách online; hoạt động phát hành sách kèm các chương trình khác (không phải kinh doanh, phát hành sách truyền thống), nhằm đảm bảo chất lượng, nội dung sách khi đến tay bạn đọc và công bằng giữa các thành phần tham gia thị trường xuất bản, phát hành sách. Đồng thời, xem xét, bổ sung quy định cấp lại Giấy xác nhận đăng ký hoạt động phát hành xuất bản phẩm trong trường hợp mất/hỏng. Luật Xuất bản và các văn bản hướng dẫn chưa quy định nội dung này.

Về lĩnh vực xuất bản: Bà Khúc Thị Hoa Phượng, Giám đốc-Tổng biên tập Nhà xuất bản (NXB) Phụ nữ Việt Nam khẳng định: Sau 7 năm thực hiện Luật Xuất bản, NXB Phụ nữ Việt Nam nhận thấy Luật Xuất bản đã giúp ngành xuất bản hoạt động có hiệu quả, đi vào nền nếp và các nhà xuất bản hoạt động thuận lợi. Luật đã quy định rõ trách nhiệm, quyền hạn của nhà xuất bản, đối tác liên kết trong từng công đoạn của quy trình tiến hành liên kết xuất bản như: Khai thác bản thảo, biên tập bản thảo, sản xuất in ấn…
Theo bà Khúc Thị Hoa Phượng, ngay sau khi có hướng dẫn của Luật Xuất bản về các hoạt động liên kết xuất bản, NXB Phụ nữ Việt Nam đánh giá đây là một nội dung quan trọng, cho thấy quan điểm của Đảng, Nhà nước về việc xã hội hóa xuất bản, giúp ngành xuất bản được “cởi trói”, có thêm nguồn lực để ngành xuất bản Việt Nam phong phú, đa dạng. Luật Xuất bản sau 7 năm đi vào thực tiễn đã phát huy tốt hiệu quả quản lý Nhà nước đối với ngành xuất bản, giúp ngành xuất bản phát triển và có khả năng hội nhập với thế giới.
Trong lĩnh vực in, Nhà máy In Viettel - Công ty TM&XNK Viettel - Tập đoàn Viettel có những đề xuất: Với các tài liệu nội bộ, tài liệu đào tạo số lượng nhỏ (dưới 200 cuốn), bộ xem xét linh động hơn trong việc xin giấy phép xuất bản.
Về công tác báo cáo định kỳ, nên có cổng thông tin điện tử cho các doanh nghiệp (DN) vào báo cáo online, tiết kiệm thời gian và chi phí cho DN. Thủ tục hồ sơ và thời gian cấp phép đối với ấn bản phẩm cần tinh giản, có thể cho phép kê khai cũng như tra cứu online về giấy phép xuất bản. Tạo điều kiện cho cơ sở in tra cứu lại thông tin và kiểm tra chéo với tài liệu khách hàng đặt in cung cấp.
Ông Lê Thanh Phương, Chủ tịch Công ty CP In Lào Cai cho rằng: Luật Xuất bản năm 2012 cũng đã quy định riêng Điều 35 "Trách nhiệm của người đứng đầu cơ sở in xuất bản phẩm". Điều này quy định rất rõ trách nhiệm cụ thể của người đứng đầu cơ sở in trước pháp luật về hoạt động in xuất bản phẩm của mình. Luật đã tạo điều kiện thuận lợi để Công ty phát huy được những ưu điểm và khắc phục những khó khăn đặc thù của Công ty. Tuy vậy, vấn đề in liên kết với các cơ sở khác cũng cần quy định chặt chẽ hơn như đơn vị nhận in có được phép nhận in ấn phẩm đó không. Vì trên thực tế có cơ sở phô tô, hay nhà in nào đó không được phép nhận in sách nhưng họ cứ nhận in để in liên kết, dẫn đến cạnh tranh trên thị trường chung không lành mạnh.

Về lĩnh vực phát hành sách, đại diện công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu sách báo Xunhasaba kiến nghị: Đối với xuất bản phẩm nhập khẩu để kinh doanh thì đơn vị QLNN cần ghi rõ: Về kinh phí: thuê chuyên gia thẩm định nội dung…, đơn vị nào phải chi trả tiền thẩm định nội dung này… trách nhiệm của cơ quan nằm ở đâu trong vấn đề này…
Về nội dung, việc thành lập Hội đồng thẩm định nên quy định rõ là giao cho DN chủ động tự lập hội đồng thẩm định và tự chịu trách nhiệm về nội dung theo Luật Xuất bản. Đối với xuất bản phẩm nhập khẩu không kinh doanh, đơn vị QLNN ghi rõ định mức tiền thuê chuyên gia thẩm định nội dung là bao nhiêu. Đơn vị nào phải chi trả tiền thẩm định nội dung này, trách nhiệm của cơ quan quản lý, đơn vị nhập khẩu xuất bản phẩm nằm ở đâu trong vấn đề này…Đối với nhập khẩu báo chí in (báo chí in phát trong ngày, báo-tạp chí hàng tuần…), đặc biệt là báo chí phát hành hàng ngày giao cho DN Nhà nước thực hiện công tác này.
Bên cạnh đó, đại diện Công ty Xunhasaba cũng kiến nghị giảm (miễn) tiền thuê nhà, thuê đất đối với công ty này là DN 100% vốn Nhà nước.
Với những kiến nghị tại Hội thảo, ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành đánh giá cao những đóng của các tham luận. Thực tế trong thời gian qua, hoạt động xuất bản đã có những bước phát triển tốt, duy trì được sự ổn định. Một số lĩnh vực còn có sự bứt phá như khối lượng xuất bản phẩm tăng mạnh với chất lượng tốt trong những năm gần đây. So với các nước trong khu vực thì xuất bản Việt Nam phát triển khá nhanh.
Để đạt được những kết quả đó, ngoài những nỗ lực của các đơn vị xuất bản, các cơ quan quản lý thì có một sự đóng góp rất quan trọng, chính là các quy định của Luật xuất bản và một số luật liên quan…
Luật Xuất bản 2012 và các văn bản pháp luật đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất bản phát triển nhanh, mạnh cả về số lượng và chất lượng, phục vụ tốt các nhiệm vụ chính trị của đất nước; góp phần cải thiện, nâng cao nhu cầu đọc của nhân dân.